Met zonnepanelen wek je stroom op die je zelf kan gebruiken in je woning. Als je die stroom niet direct gebruikt, lever je het teveel aan stroom terug aan het elektriciteitsnet. Nederland heeft de afgelopen jaren een enorme groei gehad van het aantal zonnepanelen. Nu heeft Nederland zelfs de meeste zonnepanelen per persoon ter wereld! Door die groei hebben energieleveranciers zoals Greenchoice te maken met toenemende kosten, namelijk profilerings- en onbalanskosten. Volgens de ACM leidt dit tot honderden euro's per jaar aan extra kosten voor energieleveranciers. Deze kosten staan los van de kosten die netbeheerders maken door een overvol elektriciteitsnet. We leggen hieronder uit hoe dat zit.
Zonne-energie wordt opgewekt als de zon schijnt. Op deze momenten is de stroom relatief goedkoop, want er is veel (zonne-)energie beschikbaar. Gebruik je deze stroom niet direct, dan gaat het naar het elektriciteitsnet. Op momenten met weinig zonnestroom is de prijs hoger omdat er dure gascentrales nodig zijn. Energieleveranciers betalen profileringskosten wanneer er meer stroom wordt afgenomen van het net op momenten dat de stroomprijs hoog is, en wanneer er meer teruggeleverd wordt op de momenten met een lage stroomprijs. Door de toename van zonnepanelen stijgen deze kosten.
Als klant met zonnepanelen kun je de stroom die je teruglevert aan het net jaarlijks verrekenen met de stroom die je afneemt. Dit noemen we salderen. Omdat energieleveranciers de stroom tegen een vast tarief moeten verrekenen, komt dit tarief vaak niet overeen met wat zij zelf voor de stroom betalen. Vanaf 1 januari 2027 stopt de salderingsregeling, waardoor het nóg belangrijker wordt om optimaal gebruik te maken van je eigen zonnestroom.
De opwek van groene stroom hangt af van het weer. Dit maakt de opwek van stroom uit zonnepanelen onvoorspelbaar. Omdat energie niet opgeslagen kan worden op het elektriciteitsnet moeten energieleveranciers ervoor zorgen vraag en aanbod op het net de hele dag in balans zijn. Energieleveranciers maken daar vooraf een inschatting van. Als de zonne-energie afwijkt van onze schatting, ontstaat er onbalans. Schijnt de zon meer dan gedacht, dan wekken zonnepanelen meer stroom op en moeten we het overschot verkopen tegen lage of negatieve prijzen. Als de zon minder schijnt, moeten we extra stroom bijkopen tegen hogere prijzen. Deze kosten heten onbalanskosten. Onbalans bij huishoudens komt vooral door onverwachte veranderingen in het weer, zoals minder zon. Door de grote toename van zonnepanelen zijn vraag en aanbod vaker uit balans. Hierdoor zijn de kosten om de balans te herstellen sterk gestegen.