Sinds 1 april is Sander van Schaik de nieuwe teamleider van Team Klantprojecten, het team dat toegewijd is aan de samenwerking met energie-coöperaties en andere lokale energie-initiatieven. Hij volgt hiermee Jeroen Vanson op die bij Greenchoice zich gaat toeleggen op public affairs and lobbying. Wat zoekt deze bioloog uit Utrecht bij Greenchoice en waarom is lokaal de sleutel voor een échte overstap naar groen? We vragen het Sander.
We zitten buiten op een muurtje en kijken uit op de tuin voor het Rotterdamse hoofdkantoor van Greenchoice. De lente hangt in de lucht, die zoet naar lentebloesem ruikt. De zon schijnt uitbundig en de stadsvogels zingen veelbelovend over een nieuw begin, een stralende toekomst. Ook Sander oogt energiek en opgetogen.
Wie is Sander? Vertel eens wat over je achtergrond. Waar ben je opgegroeid en hoezo Biologie?
"Ik ben opgegroeid op de Betuwse klei, tussen de rivieren. Ik denk dat deze jaren de bodem hebben gelegd voor mijn liefde voor de natuur. Wat me in mijn studie Biologie echt gegrepen heeft is de ongelofelijk complexiteit van biologische systemen. Ook op dit moment weten we daar nog heel weinig van. Alles interacteert met elkaar, van moleculair- tot op ecosysteem-niveau. Eigenlijk is het daarmee ook heel vergelijkbaar met ons energiesysteem, waarbij ook alle onderdelen en actoren met elkaar verband houden. Na mijn studie ben ik gaan reizen en heb ik voor een Nederlandse privé stichting ontwikkelingswerk gedaan. Dit had de vorm van ketenontwikkeling, waarbij we bedrijven hebben opgezet die eigendom werden van lokale boerencoöperaties in het Himalaya-gebergte. Zo kon ontwikkelgeld duurzaam ingezet worden en zijn de bedrijven na het terugtrekken van de stichting nog steeds actief. Deze filosofie was vernieuwend en heeft me veel geleerd over de kracht van lokaal (coöperatief) ondernemerschap.
Naast mijn werk bij Greenchoice ben ik ook alpinist en trek ik graag de Alpen in om daar hoge en uitdagende beklimmingen te doen. Sport is voor mij een dagelijkse bezigheid. Je vindt me meerdere keren per week op de klimwand en bij voorkeur regelmatig tegen een steile bergwand. Dat avontuurlijke, de overweldigende natuur, de risico afwegingen .... dat is wat me trekt." Vervolgt lachend: "Gelukkig is ook mijn partner Anique een liefhebber. Samen trekken we regelmatig met een tentje erop uit voor wildkampeertochten. Dat hoeft trouwens echt niet alleen maar in het buitenland: ook in Nederland geniet ik erg van de prachtige natuur rondom ons huis in Utrecht."
Wat valt jou op in de huidige energiemarkt en hoe kunnen lokale energie-initiatieven hierop inspelen?
"We zitten in de grootste verbouwing van Nederland sinds de tweede wereldoorlog. Wat ik interessant vind is enerzijds de noodzaak voor de enorme transitie en anderzijds de bedrijven die zichzelf opnieuw moeten uitvinden. Elke verandering of uitdaging is een kans, kijk maar naar de situatie met Russisch gas en Oekraïne. Het lijkt of we nu meer dan ooit begrijpen dat we niet meer op oude voet door kunnen, de bewijzen stapelen zich op. Allereerst vanwege de druk op klimaat en milieu, maar ook vanwege geopolitieke redenen, aardbevingen en noem maar op.
Daar liggen uitdagingen en kansen voor lokale energie-initiatieven. En gelukkig is dit steeds vaker het nieuwe normaal. Kijk maar om je heen, bijna elke gemeente heeft inmiddels zijn eigen energiecoöperatie. Wat mij opvalt is dat het nog te vaak gaat over wat er moeilijk is of niet kan, in plaats van de focus te leggen op wat we met deze transitie winnen: opbloeien van lokale gemeenschappen, lokale betrokkenheid die ook uitstraalt naar andere gebieden, schone lucht, opbloeiende natuur, onafhankelijkheid. Enorme veranderingen ten goede, we gaan er heel veel voor terugkrijgen. Bovendien zijn veel energie-gerelateerde zaken veel beter op wijkniveau op te lossen. Denk bijvoorbeeld aan warmteprojecten en energie-opslag. De handen ineens slaan, samen de schouders eronder. Coöperaties hebben hier een sleutelrol in."
Wat denk jij dat de sector nodig heeft om nog verder te kunnen groeien?
"Veel lokale initiatieven vinden nog steeds zelf het wiel uit, terwijl er zoveel bestaande succesverhalen en oplossingen zijn. Meer samenwerken, meer kennis delen. Onze partners kunnen daarnaast meeliften op het uitgebreide netwerk van Greenchoice. We mogen heel dankbaar zijn voor de vele vrijwilligers die in de pionierfase de eerste coöperaties hebben opgezet. Zonder hen waren we niet zover gekomen. Inmiddels is de sector volwassen geworden en is het voor de continuïteit belangrijk dat er een professionaliseringsslag gemaakt wordt. Dat houdt in dat er vakkundig en betaald personeel moeten worden aangetrokken. Dat is nog niet overal geaccepteerd. Greenchoice kan coöperaties daarin adviseren, helpen met meer leden en nadenken wat een logische volgende stap is."
Wat is jouw droom en wanneer is jouw persoonlijke missie geslaagd?
"Mijn droom is dat we uiteindelijk ál onze huidige 630.000 klanten de mogelijkheid kunnen bieden om lokaal op te wekken om hun leefomgeving te verbeteren. Ik heb gezien dat bij Greenchoice veel duurzame dromen uitkomen. Daar krijg ik veel energie van!" Enthousiast vervolgt hij: "Ik wil met ons team de coöperatieve sector en andere lokale initiatieven optimaal ondersteunen en samen zoeken naar de beste oplossingen. Greenchoice kan als de #1 Lokaal partners op weg helpen richting professionalisering. Op dit moment zijn we een nieuw platform aan het ontwikkelen waarmee we onze klanten kunnen helpen om de volgende stap te zetten in de verduurzaming: het platform voor Klimaatpositiviteit. Hierin willen we ook samen met onze partnercoöperaties gaan optrekken. De coöperaties zitten dichtbij en kunnen écht persoonlijk adviseren. Wij leveren de slagkracht en het platform. Supergaaf om daar een concrete bijdrage aan te kunnen leveren!"
