Bescherming van het Chinchaycocha-meer in Peru
Hoog in de centrale Andes in Peru ligt het Chinchaycocha-meer, een waterrijk gebied met eeuwenoud veenland. Het gebied is van groot belang voor de regio. Het is het leefgebied van inheemse volken en vele diersoorten, waaronder enkele bedreigde. Ook houdt het gebied veel water vast en zuivert het tot drinkwater. Maar het landschap wordt bedreigd door mijnbouw, veenwinning en overbegrazing. Het veen komt bloot te liggen waardoor opgeslagen CO2 vrijkomt. Hoogste tijd voor actie om dit unieke gebied te beschermen.
Belangrijk natuurgebied in de Centrale Andes
Wie de bustocht langs de hellingen en de ijle lucht van het Centrale Andes-gebied doorstaat, wordt vorstelijk beloond. Eenmaal aangekomen bij het Chinchaycocha-meer, ook Junín-meer genoemd, heb je zicht op een ware oase: kristalhelder blauw water omgeven door een imposant bergachtig gebied dat zich uitstrekt tot ver buiten je gezichtsveld. Maar dit prachtige gebied wordt bedreigd.
Unieke natuurgebied vol veengrond en zeldzame diersoorten
Het landschap rond het Chinchaycocha-meer, het op één na grootste en hoogst gelegen meer van Peru, dankt zijn unieke eigenschappen aan het veen. Deze veenlanden, of bofedales zoals de lokale naam luidt, zijn ontzettend belangrijk voor het ecosysteem. Ze zijn begroeid met riet en gras dat niet alleen CO2 opslaat, maar ook voer is voor grazende lama’s en alpaca’s. Ook houdt veen water vast in natte perioden en kan het water afgeven in tijden van droogte. Samen met het Chinchaycocha-meer zorgt dit voor een gezonde waterhuishouding in het gebied en is het de natuurlijke leefomgeving voor zeer zeldzame diersoorten.
Het gebied herbergt een biodiversiteit van veelal met uitsterven bedreigde diersoorten. Nergens anders ter wereld vind je de Junínfuut (ook wel punafuut genoemd), een watervogel voor wie het ecosysteem van dit wonderlijke veenlandschap van levensbelang is. Maar ook de bedreigde vogel de Junínral komt alleen hier nog voor. Net als twee aquatische (aan water gebonden) kikkersoorten die ook op de Rode Lijst staan, zoals de Junín-reuzenkikker waarvan lang werd gedacht dat hij was uitgestorven. En dan te bedenken dat deze kikker ooit op het menu van mensen stond.
Hoe houdt veen CO2 vast?
Planten nemen CO2 op uit de lucht en leggen de koolstof vast in cellen om te groeien. Wanneer een plant sterft in een natte omgeving, kan er geen zuurstof bij komen. Zo ontstaat veen. Het sponsachtige dode plantmateriaal, dat verstopt ligt onder water, houdt de opgeslagen koolstof daar vast waardoor het niet terug in de lucht komt. Maar wanneer het water verdwijnt, komt zuurstof bij de plantresten en beginnen de resten te rotten. Hierdoor komt de opgeslagen koolstof als CO2 weer vrij.
De toegevoegde waarde van de bofedales
Niet alleen dieren, maar ook mensen zijn gebaat bij de unieke eigenschappen van de bofedales. De veenlanden werken als sponzen; ze houden water vast en beschermen zo de lokale bevolking aan de lagergelegen oevers tegen overstromingen. Ook helpen ze tegen de gevolgen van erosie (de afbrokkeling van grond) en fungeren ze als waterzuivering. De bewoners van dit gebied laten er hun schapen en ander klein vee op grazen, verbouwen er voedsel en winnen er veen voor brandstof. Daarnaast is dit landschap cultuurhistorisch erfgoed. Het is verbonden met de eeuwenoude tradities van de bewoners van het Andes-gebergte.
Bescherming van dit natuurgebied in Peru
Helaas wordt dit gebied ook beïnvloed door de vraag naar meer economische activiteiten. Er wordt op grote schaal vee gehouden en hierdoor dreigt overbegrazing, wat de bodem kan verarmen. Mijnbouw, veenwinning en de waterkrachtcentrale zorgen voor werkgelegenheid, maar ook voor vervuiling en verstoring van de waterhuishouding. Dit tast ecosystemen aan, waardoor de zeldzame diersoorten dreigen te verdwijnen en het bedreigt de leefomgeving van de lokale bevolking.
Om de veenlanden rond het Chinchaycocha-meer te beschermen en herstellen is Greenchoice samen met Wetlands International een vijfjarig project gestart. Daarbij werken we samen met de plaatselijke organisatie ECOAN, de overheidsinstelling SERNANP en de lokale bevolking. Dat doen we, omdat zij deel uitmaken van de oplossing. Als we met elkaar kijken hoe zij zorgvuldig kunnen omgaan met de natuurlijke bronnen in hun omgeving, kunnen we meerdere doelen bereiken. Het unieke veenlandschap behouden, voorkomen dat bedreigde dieren uitsterven en economische zelfstandigheid van de lokale bevolking zekerstellen.