Lokaal voedsel produceren in een voedselbos
In Maasland, onder de rook van Rotterdam, ontvouwt zich een bijzonder project dat natuur en voedselproductie harmonieus samenbrengt: Voedselbos Maasland. In dit openbaar toegankelijke bos kunnen omwonenden hun eigen voedsel produceren, midden in de natuur, en tegelijkertijd bijdragen aan biodiversiteit.
Samenwerking tussen natuur en voedselproductie
Als je het voedselbos betreedt, word je verwelkomd door een levendig tapijt van eetbare gewassen. Bessenstruiken, frambozen en aardbeien banen zich een weg over de bosbodem. Grote bomen zoals walnoten en kersen bieden schaduw aan struiken als hazelaars en mispels. Elk element van dit bos draagt bij aan de gelaagdheid van het systeem, een natuurlijke samenwerking tussen plantensoorten die elkaar versterken en ondersteunen. Het is een visie van voedselproductie die de natuur niet uitput, maar juist verrijkt – een microkosmos van hoe landbouw zou kunnen en misschien wel zou moeten zijn.
Het Voedselbos Maasland wil mensen laten zien en ondergaan dat er andere vormen van voedselproductie zijn dan alleen de gangbare landbouw. Denk aan het planten van grotere bomen als walnoot en kers, struiken als hazelaar en mispel, maar ook bessenstruiken en bodembedekkers als aardbei of framboos. Elk element van dit bos draagt bij aan het ecosysteem, een natuurlijke samenwerking tussen plantensoorten die elkaar versterken en ondersteunen; de biodiversiteit van een voedselbos is torenhoog. Het is een visie van voedselproductie die de natuur niet uitput, maar juist verrijkt.
“We willen een andere manier van voedselproductie laten zien. Daarbij is ook belangrijk dat mensen er plezier aan beleven en graag in het voedselbos komen.”
– Kees van de Vaart, beheerder Voedselbos Maasland
Voedselbossen: Natuur die zichzelf in stand houdt
Wat Voedselbos Maasland extra bijzonder maakt is dat het niet, zoals de meeste voedselbossen, bij een boer op het land ligt, maar vlak naast het dorp, op grond van Staatsbosbeheer. Bovendien bevindt het zich op slechts een steenworp afstand van Rotterdam, een stad die steeds meer inzet op het gebied van lokale voedselproductie met initiatieven zoals ‘Rotterdam de boer op!’. Het voedselbos Maasland is heel laagdrempelig. Iedereen kan het bos bezoeken en is er welkom om te komen proeven. Zo kun je zelf ervaren dat het mogelijk is lokaal voedsel te produceren zonder de natuur te belasten. Sterker nog, er juist extra waarde en biodiversiteit aan toe te voegen!
En wat grappig is: zo’n voedselbos doet het vooral zelf. Voedselbossen hebben namelijk een eigen ecosysteem dat zichzelf in stand houdt. Het is dus de kunst om het bos zoveel mogelijk met rust te laten. Wel moet je goed opletten bij de aanplant ervan. Gespecialiseerde landschapsarchitecten weten welke eetbare soorten er geplant moeten worden en op welke plekken om dit bijzondere ecosysteem te creëren. Gelukkig is de aanleg van voedselbossen de expertise van Jelle Fekkes, de architect van het Voedselbos Maasland.
“Een voedselbos is een naast een zelfregulerend ecosysteem ook een manier om lokale gemeenschappen te betrekken bij hun eigen omgeving.”
– Kees van de Vaart, beheerder Voedselbos Maasland
Bijdragen aan biodiversiteit
Zo is, om wilde bijen te trekken voor de bestuiving van planten, er een bijenburcht aangelegd met hout uit het bos en oude materialen, zoals dakpannen. Ook over het maaibeheer is nagedacht. Het maaisel van de paden en slootkanten wordt weggehaald, zodat de bodem verschraalt. Dit zorgt ervoor dat er meer verschillende soorten planten groeien, die op hun beurt weer meer verschillende insecten trekken. Ook dit is weer goed voor de biodiversiteit, een prachtig zichzelf versterkend effect. Echt iets om zuinig op te zijn!
Het Voedselbos Maasland is nog in ontwikkeling, maar er is al genoeg te zien en te proeven. Door de aanleg van voedselbossen te steunen of erin te participeren, draag je bij aan een prettige leefomgeving voor mens en dier.
